Чӑваш Енре чи лайӑх культура учрежденийӗсене тата вӗсенче тӑрӑшакан пултаруллӑ ӗҫченсене палӑртма конкурс ирттернӗ. Кӑҫалхине 61 заявка пырса ҫитнӗ: 37-шӗ — муниципалитет культура учрежденийӗсенчен, 24-шӗ — муниципалитет учреждейӗсенче ӗҫлекенсенчен.
«Ача-пӑча ӳнер шкулӗнчи чи лайӑх педагогика ӗҫченӗ» тата «Муниципалитет музейӗнчи чи лайӑх ӗҫчен» номинацие пӗрер заявка тӑратнипе ку енӗпе ҫӗнтерӳҫӗсене палӑртман.
Чи лайӑх культурӑпа кану учрежденийӗсенчен Улатӑр районӗнчи Октябрьскинчи, Элӗк районӗнчи Питӗшкассинчи, Патӑрьел районӗнчи Пӑлапуҫ Пӑшьелти, Комсомольски районӗнчи Урмайри, Муркаш районӗнчи Шетмӗпуҫӗнчи, Пӑрачкав районӗнчи Напольное ялӗнчи, Шӑмӑршӑ районӗнчи Кивӗ Чукалти, Етӗрне районӗнчи Лапракассинчи, Тӑвай районӗнчи Мушарти культура ҫурчӗсене палӑртнӑ.
Нумаях пулмасть Етӗрне районӗнчи Кӑкшӑм ял тӑрӑхӗнчи Пӑчанар ялӗнче ҫуралса ӳснӗ Чечен Республикинче службӑра тӑнӑ чухне пуҫне хунӑ Анатолий Геннадьевич Иванова (1976–1996) асӑнса йӗлтӗрпе чупассипе ӑмӑртусем иртрӗҫ.
Малтанах Кӑкшӑмри шкул ачисемпе тӗлпулу иртрӗ. Ачасем умӗнче районти салтак амӑшӗсен комитечӗн председателӗ Л. Егорова, салтакӑн амӑшӗ Калиса Иванова тата унӑн пиччӗшӗ Зиновий Иванов интернационалист ҫинчен каласа пачӗҫ.
Кӑҫалхи ӑмӑрту Анатолий ячӗпе 11-мӗш хут иртрӗ. Ӑмӑртӑва район шайӗнче ирттернӗ, унта районти тата кӳршӗри Хӗрлӗ Чутай тата Элӗк районӗсенчи 100 ытла спортсмен хутшӑннӑ.
VIP-ӑмӑртура малти вырӑнсене пурне те Хӗрлӗ Чутай районӗнчи «Нива» СХПК-ра тӑрӑшакансем ҫӗнсе илнӗ (ертӳҫи Владимир Мурайкин). Вӗсем Кӑшӑмри шкул директорне Андрей Иванова тата салтакӑн тӑванӗсене ӑмӑртӑва интереслӗ йӗркеленӗшӗн тав тунӑ.
Ӑмӑрту ҫӗнтерӳҫисене ЧР Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Валерий Павлов, райадминистраци пуҫлӑхӗ Владимир Кузьмин, Етӗрне районӗнчи ЧРООООИВА (чӑв.
Нарӑсӑн 24-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарти «Химик» культура ҫуртӗнче Ирина Вдовина ячӗпе «Юри килтӗм юрлама» халӑх юррисен концерчӗ пулнӑ. Ку чӑваш наци культурин хӑйне евӗр палли. 15 фольклор ушкӑнӗ сцена ҫине тухса юрланӑ.
Концерта Чӑваш Енри ушкӑнсем кӑна мар, Тутар, Мари республикинчисем те хутшӑннӑ. Тутар юррин «Ялкын» ансамблӗ тата Шупашкарти «Ҫӗнтерӳ» ансамбль пулнӑ. Кунсӑр пуҫне Элӗк районӗнчи «Валинке» фольклор ансамблӗ, Мари Республикинчи «Ушанлык» фольклор ансамлӗ, Шупашкарти «Укӑлча» фольклор ансамблӗ, Ҫӗнӗ Шупашкарти «Теветкел» фольклор ансамблӗ куракансене юрӑ-ташӑпа савӑнтарнӑ.
Чӑваш Енре Республика кунӗнче иртмелли мероприятисем пирки калаҫаҫҫӗ. Кӑҫал уяв Шупашкарта тата Элӗк районӗнче иртет.
Элӗк районӗнче этнокультура комплексӗ уҫма палӑртнӑ. Шупашкарта та чылай мероприяти ирттерме палӑртнӑ.
Шупашкарта пурӑнакансен хушшинче видео ӳкерессипе конкурс иртӗ. Кирек кам та мероприятисенче репортаж тума пултарать. Видеона камера, телефон, планшет ҫине ӳкерме юрать. Конкурса Хула кунӗнче пӗтӗмлетӗҫ.
Хулана 30 пин чечекпе илемлетӗҫ. Ҫавӑн пекех тухья евӗр арт-объект пулӗ. Уҫӑ тӳпе айӗнче кино курма та май пулӗ.
Нарӑс уйӑхӗн вӗҫӗнче, юлашки кунӗнче, сунарҫӑсен сезонӗ вӗҫленет. Ҫак вӑхӑтра сунарҫӑсем тискер чӗрчунсене пенӗ.
Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа республикӑра кашкӑрсене тытмалли сезон пуҫланнӑ. Ку таранччен районсенче 17 «тукмак хӳрене» тытнӑ.
ЧР Ҫутҫанталӑк министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, Вӑрнар районӗнче — 8, Ҫӗмӗрле районӗнче — 5, Элӗк, Улатӑр, Тӑвай тата Патӑрьел районӗсенче 1-ер кашкӑр персе вӗлернӗ. Нарӑс уйӑхӗн 29-мӗшӗнчен пуҫласа Чӑваш Енре ҫӑмламас чӗрчунсене тытма чарӗҫ.
Элӗк районӗнчи ҫамрӑксемпе нумаях пулмасть тӳре-шара тӗл пулнӑ.
Районти тӗп вулавӑшра «ҫавра сӗтел» евӗр йӗркеленӗ курнӑҫӑва вырӑнти пуҫлӑхсем кӑна мар, республикӑрисем те: Михаил Резников вице-премьер, Пурлӑх тата ҫӗр хутшӑнӑвӗсен комитечӗн ертӳҫи Наталья Тимофеева, чӑваш парламенчӗн депутачӗсем Николай Ванеркин тата Владимир Мидуков — хутшӑннӑ.
Вӗренӳ, сывлӑх сыхлав, спорт, культура, ял хуҫалӑх, предпрнимательлӗх сферисенчен пухӑннӑ яш-кӗрӗмпе хӗр-упраҫ пуҫлӑхсем калаҫнине ҫӑвар карса итлесе ларнипех ҫырлахман, хӑйсене пӑшӑрхантаракан ҫивӗч ыйтусене те хускатнӑ. Уҫҫӑн калаҫнӑшӑн вӗсене тӳре-шара ырланӑ тесе ӗнентерет Элӗк район администрацийӗн пресс-служби.
Михаил Резников вице-премьер ӗҫ вырӑнӗсенче ҫамрӑксен организацийӗсене йӗркелесен аван тесе палӑртнӑ. Ку вӑл ҫамрӑксен шухӑш-кӑмӑлне илтме пулӑшать-мӗн.
Эрех ҫынна ӑсран кӑларнине иртнӗ ӗмӗр пуҫламӑшӗнчех паллӑ классикӑмӑр асӑрханӑ. Чӑн та, ӑсран кӑларать. Ӑсран кӑна кӑларнипе те ҫырлахмасть — леш тӗнчене ӑсатать.
2015 ҫулта, акӑ, пирӗн пӗчӗк республикӑра эрехе пула наркӑмӑшланнӑ 1330 тӗслӗхе шута илнӗ. Ку вӑл — официаллӑ статистика тӑрӑх. Урӑхларах каласан, хыпса лартнӑ хыҫҫӑн асапланнӑ самантра шур халатлисенчен пулӑшу ыйтни цифри.
Эрехне хӗрарӑмӗ те, арҫынӗ те тиркемест те, анчах наркӑмӑшланакансен хушшинче 78 проценчӗ — арҫынсем.
Эрехпе наркӑмӑшланнӑ Патӑрьел, Пӑрачкав тата Йӗпреҫ районӗсенчи ҫынсенчен пурте леш тӗнчене ӑсаннӑ. Муркаш, Сӗнтӗрвӑрри, Канаш, Ҫӗмӗрле, Комсомольски, Тӑвай, Ҫӗрпӳ, Вӑрмар, Вӑрнар, Красноармейски, Хӗрлӗ Чутай, Элӗк районӗсенче тата Ҫӗмӗрле хулинче те вилекенсен йышӗ аванах: эрехпе наркӑмӑшланнисенчен ҫурри ытла куҫне хупнӑ.
Чӑваш Енри районсенче, шел те, юхӑнакан ферма нумай. Вӗсем кашни утӑмрах тӗл пулаҫҫӗ. Хӑй вӑхӑтӗнче ҫак фермӑсем кӗрлесе тӑнӑ, унта ӗҫ вӗренӗ. Халӗ мӗн юлнӑ вӗсенчен? Ишӗлчӗк кӑна. Тӳнсе каясла лараканскерсем ҫын пурнӑҫӗшӗн те хӑрушӑ. Ара, ачасем унашкал вырӑнсенче выляма юратаҫҫӗ-ҫке-ха. Ӑнсӑртран йӑтӑнса анас пулсан? Кунашкал тӗслӗхсем Раҫҫейре пулнӑ.
Паллах, ҫӗтӗк-ҫатӑк фермӑсем тавралӑха илемсӗрлетеҫҫӗ. Тепӗр тесен, вӗсене сӳтсе пӑрахни лайӑхрах. Анчах ҫакна кам тӑвӗ? Ыйтӑвӑн хуравӗ ҫук. Ӗҫчен ҫын ӳркенмест тени тӗрӗсех. Юлхав ҫеҫ диван ҫинче выртас тесе тӗрлӗ сӑлтав шыраса тупать. Тепӗр тесен, юхӑнчӑк фермӑсемпе усӑ курма пулать. Вӗсене кӑшт ҫеҫ юсамалла. Тара параҫҫӗ — тархасшӑн, ан ӳркен ҫеҫ. Ҫак сӑмахсене ҫырна май ырӑ пӗр тӗслӗх аса килчӗ. Элӗк районӗнчи Ишпарайккӑ ялӗнчи юхӑннӑ фермӑна ҫӗнӗрен хута янӑ. Темиҫе ҫул тӑлӑххӑн ларнӑскере пӗр ҫын тара илнӗ – йӗркеллех ӗҫлет. Ҫав ҫын — Дагестанран килнӗскер. Арӑмӗ Архангельск облаҫӗнче пурӑнать. Унта вӗсем выльӑх-чӗрлӗх усраҫҫӗ. 7 ӗне сӑваҫҫӗ. Ҫак арҫын пӗр уйӑх — Чӑваш Енре, теприне Архангельск облаҫӗнче пурӑнать.
Хальхи вӑхӑтра республикӑра «Чӑвашлӑха аталантаракан чи лайӑх шкул» конкурс пырать. Унта Элӗк районӗнчи Чӑваш Сурӑмри вӑтам шкул та хутшӑнать.
Конкурс пирки каланӑ май унтисем шкул музей евӗр пулнине калаҫҫӗ. Музей евӗр курӑнтӑр тесе Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Эдуард Бахмисов та тӑрӑшнӑ. Вӑл шкулӑн иккӗмӗш хутӗнче «Чӑваш ҫипуҫӗ» курав тата фотокурав йӗркеленӗ. Хӑнасене Эдуард Бахмисов чӑваш тӗрри пирки кӑсӑклине, ял кунӗсене епле ирттернине нумай каласа кӑтартнӑ.
Районтан пухӑннӑ чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсен методика пӗрлешӗвӗн пайташӗсене тата хӑнасене чӑваш тӗрриллӗ арчасене те пӑхса тухса хаклама май килнӗ. Кашни класс ашшӗ-амӑшӗ пухнипе чӑваш пукани хатӗрленӗ.
Мероприяти вӑхӑтӗнче чӑваш халӑх юррисем, сӑвӑсем янӑранӑ, чӑваш халӑх ташшисене лартнӑ.
Элӗк районӗнчи Тени ялӗнче пурӑнакан ватти-вӗтти пӗрле пухӑнса спорт уявне пуҫтарӑннӑ. Вырӑнти тӳре-шара мероприятие нарӑсӑн 6-мӗшӗнче ирттернӗ. Ӑна вӗсем Спортӑн хӗллехи енӗсен кунне халалланӑ.
Спортӑн хӗллехи енӗсен кунне пирӗн ҫӗршывра икӗ ҫул каялла кӑна ирттерме йышӑнчӗҫ. Ӑна Сочинче иртнӗ Олимпиадӑна уҫнӑ кун палӑртаҫҫӗ.
Тенинче ҫӑматӑ пемелле тупӑшас шухӑша вӑл тӑрӑхри ял администрацийӗ тата хӗрарӑмсен вырӑнти канашӗ тытнӑ.
Ӑмӑртӑва пуҫтарӑннисене Тени ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Людмила Васильева саламланӑ.
Урана ҫӑматӑ тӑхӑннисем кӑна мар, урӑх йышши атӑ-пушмакпа пынисем те ялти спорт уявне кӑмӑлтан хутшӑннӑ. Тени шкулӗнчи тӑххӑрмӗш класс ачисем юрӑ-ташӑпа хаваслантарнӑ.
+14.3 °C